Wyróżnienie ustanowiono z myślą o docenieniu osób szczególnie zasłużonych dla upamiętniania historii Polski. Jak informuje na swojej stronie internetowej Instytut Pamięci Narodowej, nagroda jest podziękowaniem za trud włożony w szerzenie wiedzy o historii najnowszej w czasach, kiedy ta historia była wykorzystywana przez władze PRL do celów propagandowych. Dzięki temu zachowała się pamięć o wielu osobach i wydarzeniach, które inaczej odeszłyby w zapomnienie.

Jan Banaśkiewicz, członek Stowarzyszenia „Kielecka Rodzina Katyńska" jest synem Marcina Banaśkiewicza, który spoczywa na cmentarzu w Miednoje. W „Kieleckiej Rodzinie Katyńskiej" działa od samego początku, należy również do Rodziny Policyjnej 1939r. W Stowarzyszeniu jest „specjalistą od nazwisk" – wyszukał i zweryfikował wszystkie nazwiska ofiar NKWD zamieszczone na tablicach na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach. Ponadto opracował materiały i przygotował tablice składające się na wystawę „Prawdy nie można rozstrzelać. KATYŃ – lekcja historii". Dzięki niemu powstały również tablice upamiętniające w Grzymałkowie, w Urzędzie Wojewódzkim i na Katedrze w Kielcach. Ostatnio przygotował i listę kolejnych nazwisk na tablice, które zostaną zamieszczone na rozbudowywanym Pomniku Katyńskim na Cmentarzu Partyzanckim. Jan Banaśkiewicz był wśród osób zabiegających o rozbudowę tego pomnika i bardzo aktywnie pozyskiwał środki na jego realizację. Nagrodę Świadek Historii otrzymał na wniosek Stowarzyszenia Kielecka Rodzina Katyńska.

Drugi laureat z Kielc, Robert Mazur, dowódca Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich, to pasjonat oręża polskiego, hobbysta, wieloletni instruktor Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Od lat osiemdziesiątych XX wieku – poprzez Drużyny Kawalerii Harcerskiej – jest związany z ruchem kawaleryjskim w Polsce. Jest odznaczony brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju i tatarskim Medalem Dżelal ed Dina. Był zaangażowany w przygotowanie oprawy historycznej podczas Marszu Katyńskiego w Kielcach.

Zobacz relację i zdjęcia z uroczystości na krakow.gosc.pl

Dwa lata temu laureatką nagrody została Anna Łakomiec, prezes Stowarzyszenia „Kielecka Rodzina Katyńska".